Mąʼii łitsooírep Nn Ffssoc Ded В12v 8o Pr 8 Zz9Aatio RTCx
Mąʼiiłtsooí éí ákwíí shį́į́ ałʼąą átʼéego hólǫ́; díí éí "Vulpes" dóó "Urocyon" daolyé, ndaʼałkaahí bikʼehgo. Díí kweʼé naaltsoos bikáaʼgi saad shijaaʼígíí éí tʼóó "Vulpes vulpes" yaa halneʼ dooleeł. Mąʼiiłtsooí łibáhígíí ałdóʼ baa yídíiłtah shį́į́. |
nihookááʼ naaldeehii |
Dahináanii → Naaldeehii→ Bidoh Dahólónígíí→ Bikʼiiz Naakiígíí→ Bííghą́ą́stsʼǫǫd Dahólónígíí→ Bíígháán Dahólónígíí→ Biyaatsʼiin Dahólónígíí→ Bidił Daazdoígíí dóó Daʼałtʼoʼígíí→ Biishchʼid Dahólónígíí→ Náhookǫs biyaadi Hadahóólįįdígíí→ Bidił Daazdoígíí dóó Daʼalghałígíí→ Mąʼii Deinoolinígíí→ Mąʼii Ndahalinígíí→ Mąʼiiłtsooí danilínígíí ↓
Mąʼii łitsooí (Mąʼiiłtsooí) Tséélaałgaii [1] |
Ndaʼałkaahí bikʼehgo Vulpes vulpes wolyé |
Náhookǫsjí Kéyah Dah Siʼánígíí dóó Binááʼádaałtsʼózíidi kéyah naaznilígíí |
---|
naaldeehii daʼalghałígíí |
Mąʼii łitsooí (éí doodaiiʼ éí Mąʼiiłtsooí) éí Náhookǫsjí kéyah dah siʼánígíí dóó Binááʼádaałtsʼózíidi hahóólįįd jiní; dííshjį́į́góó éí Nahatʼeʼiitsoh Bikéyah bikáaʼgi hólǫ́ ałdóʼ. Tséélaałgaii ałdóʼ dabijiní ńtʼę́ę́ʼ.[1] Ndaʼałkaahí dóó ééʼdeetįįhii éí "Vulpes vulpes" deiłníigo dayózhí.
Mąʼiiłtsooí éí tsintahgi dóó hodiłchʼilgi naagháa łeh, áádóó éí baʼáandi (niʼtátʼah) ałhosh.
Ánoolinígíí[łahgo áshłééh | łahgo áshłééh]
Díí mąʼii łitsooí éí 23–35di asdzoh
áníłnéez łeh, áádóó éí 6–24 dahidídloʼ áníłdáás; bitseeʼ éí 12–19di asdzoh áníłnééz;[2] bikąʼígíí éí baʼáádígíí yilááh áníłtso. Łaʼ éí daaltsxo, náánáłaʼ éí łichíiʼgo ndaashchʼąąʼ. Bikʼos dóó biteeldę́ę́ʼ éí daalgai.Chʼiyą́[łahgo áshłééh | łahgo áshłééh]
Mąʼiiłtsooí éí alghałgo naaghá; naaldlooshii yázhí (naʼastsʼǫǫsí da, łéʼétsoh da, nahatʼeʼii da) haalzheehgo naagháa łeh. Tsídii dóó naalʼeełí yilghał ałdóʼ. Tábąąhgi mąʼiiłtsooí dahinánígíí éí łóóʼ deilghał ałdóʼ. Abínígo dóó hííłchʼįʼgo haalzheeh łeh.
- ^ 1.0 1.1 Díí bízhiʼ éí 1912 yę́ędą́ą́ʼ naaltsoos ályaaígíí bitsʼą́ą́dę́ę́ʼ; díí naaltsoos bikáaʼgi éí kótʼéego akʼeʼeeshchį́: tsēˊlāłgaĭ
- ^ Burnie/Wilson. Animal. Dorling Kinderley. London, Tótaʼ Dineʼé Bikéyah: 2011./n.169 góneʼ
Mąʼii dóó Łééchąąʼí ałchiní | ||
---|---|---|
Mąʼii Danilínígíí |
Mąʼii · Mąʼii łitsooí · Mąʼiiłtsooí yázhí · Mąʼiiłtsooí łibáhígíí · Mąʼiiłgaii · Mąʼii bijaaʼabanígíí · Mąʼii bijaaʼtsohí · Mąʼiitsoh (Hakʼaz mąʼiitsoh · Ásáí Dineʼé Bikéyahdę́ę́ʼígíí · Tsédeeshzha Dziłtaʼ hinánígíí · tó wónaanídę́ę́ʼígíí · Naakaii Dootłʼizhii Bikéyahdę́ę́ʼígíí) · Mąʼiitsoh bikʼos bineʼdę́ę́ʼ łizhinígíí · Tó wónaanídę́ę́ʼ mąʼii · Mąʼii bighą́ąʼgi hadzíjiní · Mąʼii bikʼiizgi hadzíjiní · Naakaii Łizhiní Bikéyahdę́ę́ʼ mąʼiiłchííʼ · Náátsʼózídę́ę́ʼ mąʼiiłchííʼ · Séí mąʼii | |
Łééchąąʼí ałchiní |
Naakaii Łizhiní Bikéyahdę́ę́ʼ łééchąąʼí ałchiní · Nahatʼeʼiitsoh Bikéyahdę́ę́ʼ łééchąąʼí ałchiní · Tábąąh mąʼiiniiʼí · Shádiʼááhdę́ę́ʼ hodíłchʼil mąʼii | |
Tééh łééchąąʼí |
Tééh łééchąąʼí (łikizhígíí · noodǫ́zígíí · ditsʼozígíí) · Chʼosh yighání |